Η οστεοπόρωση κάνει τα οστά να γίνονται αδύναμα και εύθραυστα – τόσο εύθραυστα που μια πτώση ή ακόμη και ήπιες πιέσεις όπως η κάμψη ή ο βήχας μπορεί να προκαλέσουν κάταγμα. Τα κατάγματα που σχετίζονται με την οστεοπόρωση συμβαίνουν συχνότερα στο ισχίο, τον καρπό ή τη σπονδυλική στήλη.

Το οστό είναι ζωντανός ιστός που συνεχώς διασπάται και αντικαθίσταται. Η οστεοπόρωση εμφανίζεται όταν η δημιουργία νέου οστού δεν συμβαδίζει με την απώλεια του παλαιού οστού.

Η οστεοπόρωση επηρεάζει άνδρες και γυναίκες, αλλά οι γυναίκες, ειδικά οι ηλικιωμένες γυναίκες που έχουν περάσει την εμμηνόπαυση, διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο.

Οστεοπόρωση: Συμπτώματα

Τυπικά δεν υπάρχουν συμπτώματα στα αρχικά στάδια της οστικής απώλειας. Αλλά μόλις τα οστά σας εξασθενήσουν από την οστεοπόρωση, μπορεί να έχετε σημεία και συμπτώματα που περιλαμβάνουν:

• Πόνος στην πλάτη, που προκαλείται από κάταγμα ή κατάρρευση του σπονδύλου
• Απώλεια ύψους με την πάροδο του χρόνου
• Μια σκυμμένη στάση
• Ένα κόκαλο που σπάει πολύ πιο εύκολα από το αναμενόμενο

Οστεοπόρωση: Αιτίες

Τα οστά σας βρίσκονται σε συνεχή κατάσταση ανανέωσης – δημιουργείται νέο οστό και διασπάται το παλιό οστό. Όταν είστε νέοι, το σώμα σας κάνει νέο κόκκαλο γρηγορότερα από το να διασπάσει το παλιό οστό και η οστική σας μάζα αυξάνεται. Μετά τις αρχές της δεκαετίας του 20 αυτή η διαδικασία επιβραδύνεται και οι περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν στην κορυφαία οστική τους μάζα μέχρι την ηλικία των 30 ετών. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, η οστική μάζα χάνεται πιο γρήγορα από ό, τι δημιουργείται.

Το πόσο πιθανό είναι να αναπτύξετε οστεοπόρωση εξαρτάται εν μέρει από το πόση οστική μάζα πετύχατε στη νεολαία σας. Η μέγιστη οστική μάζα κληρονομείται εν μέρει και ποικίλλει επίσης ανά εθνική ομάδα. Όσο υψηλότερη είναι η μέγιστη οστική σας μάζα, τόσο περισσότερο οστό έχετε “στην τράπεζα” και τόσο λιγότερο πιθανό είναι να αναπτύξετε οστεοπόρωση καθώς μεγαλώνετε.

Οστεοπόρωση: Παράγοντες κινδύνου (1)

Ένας αριθμός παραγόντων μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης οστεοπόρωσης – συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, της φυλής, των επιλογών του τρόπου ζωής και των ιατρικών καταστάσεων και θεραπειών.

Πιο συγκεκριμένα:

• Το φύλο: οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να εμφανίσουν οστεοπόρωση από ό, τι οι άνδρες.
• Ηλικία: όσο μεγαλώνετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος οστεοπόρωσης.
• Οικογενειακό ιστορικό: η ύπαρξη γονέα ή αδελφού με οστεοπόρωση σας θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο, ειδικά εάν η μητέρα ή ο πατέρας σας έχουν σπάσει στο ισχίο.
• Επίπεδα ορμονών του φύλου: τα μειωμένα επίπεδα ορμονών φύλου τείνουν να αποδυναμώνουν τα οστά. Η πτώση των επιπέδων οιστρογόνων στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση είναι ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη οστεοπόρωσης. Οι θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη που μειώνουν τα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες και οι θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού που μειώνουν τα επίπεδα οιστρογόνων στις γυναίκες είναι πιθανό να επιταχύνουν την απώλεια οστού.
• Παθήσεις θυρεοειδούς: ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει απώλεια οστού
• Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
• Παθήσεις των επινεφριδίων
• Διατροφικές συνήθειες: η οστεοπόρωση είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε άτομα που έχουν χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου.

Οστεοπόρωση: Παράγοντες κινδύνου (2)

• Διατροφικές διαταραχές. Ο αυστηρός περιορισμός της πρόσληψης τροφής και η έλλειψη βάρους αποδυναμώνει τα οστά τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
• Φάρμακα: η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών από του στόματος ή ενέσιμων φαρμάκων, όπως η πρεδνιζόνη και η κορτιζόνη, παρεμβαίνει στη διαδικασία ανοικοδόμησης των οστών. Η οστεοπόρωση έχει επίσης συσχετιστεί με φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση ή την πρόληψη επιληψίας, καρκίνου και άλλων παθήσεων.
• Αυτοάνοσες νόσοι: ο κίνδυνος οστεοπόρωσης είναι υψηλότερος σε άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Καθιστική ζωή: οι άνθρωποι που περνούν πολύ χρόνο καθισμένοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο οστεοπόρωσης από αυτούς που είναι πιο δραστήριοι. Οποιαδήποτε άσκηση και δραστηριότητες που προάγουν την ισορροπία και την καλή στάση είναι ευεργετικά για τα οστά σας, αλλά το περπάτημα, το τρέξιμο, το άλμα, ο χορός και η άρση βαρών φαίνονται ιδιαίτερα χρήσιμα.
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ: η τακτική κατανάλωση περισσότερων από δύο αλκοολούχων ποτών την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.
• Κάπνισμα: ο ακριβής ρόλος που παίζει ο καπνός στην οστεοπόρωση δεν είναι σαφής, αλλά έχει αποδειχθεί ότι η χρήση καπνού συμβάλλει στην αδυναμία των οστών.

Οστεοπόρωση: Επιπλοκές

Τα κατάγματα των οστών, ιδιαίτερα στη σπονδυλική στήλη ή στο ισχίο, είναι οι πιο σοβαρές επιπλοκές της οστεοπόρωσης. Τα κατάγματα του ισχίου συχνά προκαλούνται από πτώση και μπορεί να οδηγήσουν σε αναπηρία και ακόμη και αυξημένο κίνδυνο θανάτου κατά το πρώτο έτος μετά τον τραυματισμό.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να προκύψουν κατάγματα της σπονδυλικής στήλης ακόμη και αν δεν έχετε πέσει. Τα οστά που αποτελούν τη σπονδυλική σας στήλη (σπόνδυλοι) μπορούν να εξασθενήσουν μέχρι να καταρρεύσουν, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στην πλάτη, απώλεια ύψους και σκυμμένη στάση προς τα εμπρός.

Οστεοπόρωση: Θεραπεία

Αρχικά εκτιμάται ο κίνδυνος κατάγματος στα επόμενα 10 χρόνια όπως και τα αποτελέσματα των εξετάσεων και της μέτρησης οστικής πυκνότητας. Αναλόγως των αποτελεσμάτων η θεραπεία περιλαμβάνει από του στόματος είτε ενέσιμη φαρμακευτική αγωγή, ενώ και η σωστή διατροφή, η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D και η σωματική άσκηση αποτελούν πυλώνες της θεραπείας.